در دهه‌های گذشته، دستگاه حضور و غیاب تنها ابزاری بود برای ثبت زمان ورود و خروج کارکنان؛ ساده، مکانیکی و اغلب فراموش‌شدنی. اما امروز در سال ۱۴۰۴، این دستگاه‌ها دیگر صرفاً ساعت زن نیستند. آن‌ها به چشم سازمان‌ها تبدیل شده‌اند؛ می‌بینند، تحلیل می‌کنند، و هشدار می‌دهند.
ظهور هوش مصنوعی، حسگرهای پیشرفته، بیومتریک ترکیبی و پلتفرم‌های ابری، حضور و غیاب را به یک حوزه استراتژیک در مدیریت منابع انسانی بدل کرده است. دستگاه‌هایی که حالا با یک نگاه چهره شما را تشخیص می‌دهند، دمای بدن‌تان را می‌سنجند، مکان‌تان را تأیید می‌کنند و حتی الگوی رفتاری‌تان را تحلیل می‌نمایند.
در این گزارش، نگاهی داریم به تازه‌ترین فناوری‌هایی که در ایران و جهان وارد میدان شده‌اند؛ از برندهای داخلی که گام‌های مهمی به سمت هوشمندسازی برداشته‌اند، تا شرکت‌های بین‌المللی که مرزهای تصور را در این صنعت جابه‌جا کرده‌اند.
فناوری‌های ایرانی کنترل تردد؛ گام‌های محکم در مسیر هوشمندسازی
در سال ۱۴۰۴، صنعت حضور و غیاب در ایران وارد فاز تازه‌ای شده است. اگرچه هنوز فاصله‌ای محسوس با فناوری‌های پیشرفته جهانی وجود دارد، اما شرکت‌های داخلی در حال برداشتن گام‌هایی جدی به سمت هوشمندسازی، دیجیتالی شدن و خدمات ابری هستند.
شرکت‌های مطرح ایرانی حضور و غیاب مثل دنیای پردازش، زمان پرداز و … نسل‌های جدید دستگاه حضور و غیاب را وارد بازار کرده‌اند که مجهز به امکاناتی نظر موارد زیر هستند:
- تشخیص چهره با الگوریتم‌های هوش مصنوعی داخلی و مکانیزم ضد تقلب
- دستگاه‌های بدون تماس مناسب محیط‌های حساس به بهداشت
- اپلیکیشن‌های موبایلی حضور و غیاب با موقعیت‌یابی GPS
- سیستم‌های ابری برای مدیریت آسان داده‌ها در شعب مختلف
- پنل‌های مدیریتی هوشمند برای پایش وضعیت نیروها در زمان واقعی
با این حال، هنوز خبری از فناوری‌هایی چون تشخیص عنبیه، بیومتریک ترکیبی، یا الگوریتم‌های تحلیلی هوشمند برای رفتار شناسی سازمانی در محصولات ایرانی نیست. این نشان می‌دهد که شرکت‌های داخلی، هرچند در مسیر درستی حرکت می‌کنند، اما همچنان در لایه «کارکردهای پایه» باقی مانده‌اند.
فناوری‌های برجسته جهانی دستگاه‌های حضور و غیاب در سال 2025 (1404 شمسی)
در حالی‌که در ایران تمرکز بر دیجیتالی‌سازی فرآیندهای حضور و غیاب است، شرکت‌های پیشرو جهانی از مرزهای سنتی عبور کرده‌اند و به مرحله‌ای رسیده‌اند که دستگاه حضور و غیاب نه‌تنها «ثبت‌کننده حضور»، بلکه «تحلیلگر هوشمند رفتار کاری» محسوب می‌شود.
1- بیومتریک ترکیبی و هوش مصنوعی
برندهایی مثل Suprema (کره جنوبی) و ZKTeco (چین) دستگاه‌هایی عرضه کرده‌اند که همزمان از چند روش تشخیص هویت استفاده می‌کنند:
- چهره سه بعدی
- اثر انگشت
- عنبیه چشم
این سیستم‌ها مشکلاتی مثل فریب خوردن از ترفند‌هایی مانند استفاده از عکس، عینک و … را حل کرده‌اند و تقریبا ضد جعل هستند.
2- تحلیل عملکرد کارکنان با هوش مصنوعی
برخی سیستم‌ها مانند ZKBioTime Cloud با بهره‌گیری از الگوریتم‌های پیشرفته، داده‌های رفت‌وآمد کارکنان را تحلیل می‌کنند تا تاخیر‌های رفتاری و الگوهای رفتاری غیر عادی را شناسایی کنند. همچنین می‌توانند بازدهی کارکنان را با دقت خوبی پیش بینی کنند.
3- سیستم‌های ابری، منعطف و مقیاس‌پذیر
در بازارهای توسعه‌یافته، دیگر خبری از وابستگی به سخت‌افزارهای پرهزینه نیست. سازمان‌ها از راهکارهای SaaS (نرم‌افزار به‌عنوان سرویس) استفاده می‌کنند که با یک اپلیکیشن ساده، مدیریت جامع حضور و غیاب را فراهم می‌آورد – بدون نیاز به دستگاه فیزیکی در محل.
4- دستگاه‌هایی با فناوری IoT و حسگرهای محیطی
برخی سیستم‌ها مثل FaceStation F2 نه‌تنها هویت فرد را تأیید می‌کنند، بلکه دمای بدن، رطوبت محیط و سطح نور را نیز بررسی کرده و می‌توانند نقش کنترلی در سلامت محیط کار ایفا کنند.
بازار جهانی، حضور و غیاب را وارد مرحله‌ای کرده که نه‌تنها هوشمند و دقیق است، بلکه تحلیلگر، واکنش‌پذیر و امنیت‌محور نیز هست. در حالی که در ایران، تمرکز همچنان روی بهبود دقت و راحتی است، در سطح جهانی تمرکز به سمت درک رفتار و افزایش بهره‌وری سازمانی متمایل شده است.
سخن پایانی
در سال ۱۴۰۴، فناوری‌های حضور و غیاب در ایران با ورود به حوزه‌هایی مانند تشخیص چهره، سیستم‌های بدون تماس و نرم‌افزارهای ابری، گام‌هایی رو به جلو برداشته‌اند. اما همچنان از فناوری‌های تحلیلی، بیومتریک ترکیبی و زیرساخت‌های هوش مصنوعی پیشرفته فاصله دارند.
در مقابل، شرکت‌های جهانی با استفاده از ترکیب هوش مصنوعی، IoT و بیومتریک پیشرفته، حضور و غیاب را به ابزاری برای تحلیل رفتار، کنترل بهره‌وری و تضمین امنیت تبدیل کرده‌اند. آینده از آنِ سازمان‌هایی است که این مسیر هوشمندانه را زودتر بپیمایند.
تحریریه ICTNN شبکه خبری
