چالش اصلی کسب و کارهای دانش بنیان در کشور چیست؟

به گزارش ICTNN، در یک تعریف، بنگاه دانش بنیان به معنای تفکر و خلاقیت یک فرد یا گروه است و نباید آن را با ساختار کارخانه یکی دانست. شرکت های بزرگ دانش بنیان در دنیا هیچ گاه کارخانه و خط تولید ندارند اما متاسفانه در کشور ما رده های دانش بنیان همیشه خط تولید و تولید محسوب می شوند. دانش محور بودن به معنای ایجاد خلاقیت بیشتر و ایجاد مدل های کسب و کار است که قبلا وجود نداشت.

یکی از ارکان اقتصاد دانش بنیان، ایجاد بنگاه های دانش بنیان یا موسسات بازاریابی واسطه ای است که از طریق آن می توان اقتصاد دانش بنیان را در کشور نهادینه کرد. لازم به ذکر است که کسب و کارهای دانش بنیان مبتنی بر نوآوری و خلاقیت هستند و نقش مهمی در رشد و توسعه اقتصادی دارند.

اهمیت و حمایت از کسب و کارهای دانش بنیان به طور کلی در این حوزه در سال های اخیر مورد توجه دولت ها قرار گرفته است. شناسایی، ایجاد و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان یکی از سیاست‌های حوزه علم و فناوری محسوب می‌شود تا این نوع شرکت‌ها بتوانند با استفاده از دانش خود ارزش افزوده زیادی برای تولید محصول جدید و افزایش کیفیت آن ایجاد کنند. از محصول فعلی

بنابراین، با ایجاد کسب و کارهای دانش بنیان و استفاده از دانش و مهارت نیروی کار در تجاری سازی ایده ها، در فرآیندی دانش بنیان با بهره وری بالا، می توان محصولات تجاری و رقابتی ارائه کرد و اقتصاد دانش بنیان را که مزیت رقابتی است، ایجاد کرد. از هر اقتصادی از این رو باید با پرورش اقتصاد دانش بنیان به عنوان یکی از مهم ترین عناصر موثر در توسعه اقتصادی پایدار، اقدامی مؤثر برای تحقق این هدف انجام داد.

شرکت‌های دانش‌بنیان تلاش می‌کنند با به‌کارگیری دانش و استفاده کارآمدتر از آن، بهره‌وری را به حداکثر برسانند تا قابلیت‌های خود را افزایش دهند و میزان استفاده از منابع را بهبود بخشند. در این میان مهم ترین نکته بهره وری نیروی انسانی است.

توسعه بخش خصوصی و کوچک شدن دستگاه دولتی، ایجاد شغل گسترده، تقویت پیوند بین آموزش عالی و بازار کار، افزایش درآمدهای دولتی، حذف وابستگی به کشورهای خارجی و غیره. همه از مزایای اقتصاد دانش هستند. و از سوی دیگر اقتصاد مبتنی بر دانش به دلیل تکیه بر توانایی های فکری افراد از سازگاری و انعطاف پذیری بالایی برخوردار است و این نوع اقتصاد کمتر در معرض تهدیدات داخلی و خارجی قرار دارد و در صورت تحقق این امر بسیاری از مشکلات کشور حل خواهد شد

اما جدای از مزیت های ذکر شده، این رشته نیز مانند سایر رشته ها با چالش ها و موانعی مواجه است. به عنوان مثال، چندی پیش مدیرکل دفتر فناوری وزارت حراست اعلام کرد که پس از تصویب اولین نسخه قانون بنگاه های دانش بنیان مصوب 1388، نزدیک به دو دهه می گذرد، اما ما ما هنوز به سه دلیل از یک اقتصاد دانش بنیان به معنای واقعی کلمه فاصله داریم.

وی تاکید کرد: ابتدا باید گفت که در دو دهه اخیر تاکید بر کمیت بوده و سیاست گذاران بر افزایش کسب و کارهای دانش بنیان تمرکز و تاکید کرده اند و به دانشگاه ها برای ایجاد کسب و کارهای تکراری صحبت کرده اند. و نه چندان هدفی برای رشد برخی از این شرکت ها و تبدیل شدن به شرکت های صادرکننده بزرگ. ما به دنبال توسعه و بین المللی شدن این شرکت ها برای صنعتی شدن نبودیم.

به گفته این مقام مسئول، اولین مشکلی که اکثر این شرکت ها یکی از موانع آن اعلام می کنند، عوارض واردات محصولات مشابه است. به عنوان مثال، بسیاری از محصولات دانش بنیان مشمول تعرفه یک درصدی هستند که فاجعه است و به نفع صادرکنندگان خارجی است.

علاوه بر این، بسیاری از کسب و کارهای دانش بنیان برای تامین ارز با مشکل مواجه هستند و ارز دریافت نمی کنند. اغلب در ثبت سفارش واردات مواد با مشکل مواجه می شوند و مطمئن نیستند که وارد این فضا شده اند یا خیر، مثلاً در تامین مواد اولیه و حداقل قطعات تا پنج سال آینده مشکل دارند. ، علاوه بر عناصر ذکر شده در بحث محصولات صادراتی، در اکثر موارد از نظر ارز. آنها مشکلات جدی دارند که باید برنامه حمایتی ویژه ای در نظر گرفته شود.

موضوع توزیع مواد اولیه از دیگر موانع کسب و کارهای دانش بنیان است. مانع دیگر بحث توزیع مواد اولیه این شرکت هاست. اغلب شرکت ها مجبور به خرید کالا در بورس هستند، بورس برای آنها سهمیه خاصی تعیین می کند و بعد از آن دیگر مواد اولیه ندارند. از سوی دیگر، بحث تامین مالی در مقیاس متوسط ​​از دیگر موضوعات مطرح شده در این زمینه است. به گفته مدیرکل دفتر فناوری و نوآوری وزارت امنیت، در کشور به عنوان مثال صندوق های نوآوری و شکوفایی شرکت های دانش بنیان را تامین مالی می کنند، ارقام تامین مالی حدود 5 در 50 میلیارد تومان است که در مقایسه با مثلاً شرکت های هواپیمایی در کشورهای خارجی که فقط چند میلیارد دلار دارند صرف تحقیق و توسعه می شود.

علاوه بر موارد ذکر شده، برای رشد کلی این شرکت ها، منابع داخلی آنها کافی نخواهد بود، بنابراین باید ابزارهای مالی دیگری برای آنها در نظر گرفته شود. یکی از مشکلات کسب و کارهای دانش بنیان بحث تقاضا است. در واقع اغلب اتفاق می‌افتد که شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی به دلایل مختلف تقاضای متفاوتی ندارند و بازار به ثبات می‌رسد. محصولی تولید می شود، رقابتی وجود ندارد و بنابراین به دنبال به روز رسانی نیستند.

بنابراین اگر بخواهیم روی رشد شرکت های دانش بنیان تمرکز کنیم تا این شرکت های کوچک به شرکت های متوسط ​​و سپس به شرکت های بزرگ تبدیل شوند، باید چندین سازمان مختلف وارد کار شوند و با هماهنگی یکدیگر دستورات را تعریف کنند.

ICTNN