انتظار می رود «سازمان ملی هوش مصنوعی» پیشگام ایجاد داده های ابری در کشور باشد

رامین عابدی عسل، تحلیلگر و کارشناس هوش مصنوعی در گفت وگو با ICTNN. وی با تاکید بر اهمیت داده ها در عصر دیجیتال گفت: در این عصر داده ها به عنوان یک منبع استراتژیک در سازمان های مختلف ایفای نقش می کنند. در ایران به دلیل عدم وجود ساختار یکپارچه برای داده ها و مسائل کیفیت و استانداردسازی، دستیابی به اطلاعات دقیق و قابل اعتماد برای اجرای پروژه های هوش مصنوعی چالش بزرگی تلقی می شود و سازمان ملی هوش مصنوعی به عنوان نهادی نوپا می باشد. در مسیر حل این چالش ها. و با هدف ایجاد زیرساخت جامع جمع آوری داده ها و کنترل کیفی، برنامه های جدیدی را اجرا کرده است.

وی داده ها را قلب تپنده و یکی از مهمترین سرمایه های زیرساختی سازمان ملی هوش مصنوعی عنوان کرد و افزود: یکی از وظایف اصلی این سازمان تامین منبع اصلی برای طراحی، آموزش و بهبود الگوریتم های هوش مصنوعی است. در غیر این صورت، اجرای پروژه های هوش مصنوعی عملا غیرممکن خواهد بود. داده های استاندارد و با کیفیت بالا به مدل های هوش مصنوعی اجازه می دهد تا با دقت و قدرت بیشتری تجزیه و تحلیل و تصمیم گیری کنند و نتایج قابل اعتمادی ارائه دهند.

عابدی ادامه داد: علاوه بر این، داده‌ها مبنایی برای پایش و تحلیل روندها در بخش‌های مختلف از جمله اقتصاد، بهداشت، محیط زیست و زیرساخت‌های شهری و غیره است. و به توسعه دهندگان سیستم هوشمند کمک می کند تا الگوهای پنهان را کشف کنند و راه حل های هوشمندی برای حل مشکلات پیچیده ارائه دهند. مسائل ملی این سازمان با مدیریت، استانداردسازی و ارتقای کیفیت داده ها می تواند زیرساخت محکمی برای تصمیم گیری های راهبردی و قابل پیش بینی در سطح ملی فراهم کند.

این تحلیلگر هوش مصنوعی با بیان اینکه یکی از مشکلات اساسی در سند تاسیس سازمان ملی هوش مصنوعی نبود زیرساخت داده مناسب است، خاطرنشان کرد: نبود زیرساخت داده مناسب بزرگترین مانع برای دستیابی به اهداف بلندپروازانه هوش مصنوعی است. در ایران بدون دسترسی به داده های دقیق و قابل اعتماد، الگوریتم های هوش مصنوعی توانایی یادگیری موثر را از دست می دهند و تجزیه و تحلیل ها به شدت تحت تأثیر خطاها و ناسازگاری های داده ها قرار می گیرند. این مشکل به دلیل عدم یکپارچگی داده ها و عدم وجود یک پایگاه داده جامع و مرکزی که قادر به جمع آوری و مدیریت تمام اطلاعات به صورت استاندارد باشد، پیچیده تر می شود.

وی خاطرنشان کرد: در این زمینه نیاز به ایجاد بانک اطلاعاتی مرکزی و یکپارچه زیر نظر سازمان هوش مصنوعی به‌وجود می‌آید تا داده‌های موجود در سازمان‌های مختلف با استانداردهای مشخص و قالب‌های هماهنگ جمع‌آوری و در دسترس قرار گیرد. این پایگاه داده مرکزی می تواند به بهبود دقت و دقت تحلیل ها به ویژه در زمینه هایی مانند پیش بینی آب و هوا، تحلیل های اقتصادی و اجتماعی و غیره، کاهش خطاها و افزایش اعتماد عمومی به سیستم های هوش مصنوعی کمک کند.

چالش سازمان ملی هوش مصنوعی در مورد داده ها، ارائه و مدیریت آنها با هدف بهره برداری از آنها

وی افزود: برنامه های سازمان ملی هوش مصنوعی برای تحویل و مدیریت داده ها با چند چالش اساسی مواجه است که استفاده موثر از داده ها در حوزه هوش مصنوعی را محدود می کند. یکی از مشکلات اصلی عدم یکپارچگی و استانداردسازی داده های موجود است. سازمان‌های دولتی و خصوصی هر کدام داده‌های خود را به‌طور مستقل و در قالب‌های مختلف نگهداری می‌کنند و فرآیند جمع‌آوری و پردازش داده‌ها را پیچیده و زمان‌بر می‌کنند.

عابدی چالش دیگر را مشکل کنترل کیفیت و استانداردسازی داده ها می داند و ادامه می دهد: در بسیاری از سازمان های دولتی تاکیدی بر کنترل کیفیت داده ها نشده است و بنابراین داده ها حاوی خطاها و ناهماهنگی های زیادی است که برای کاربران مشکل ساز می شود. پردازش دقیق و حساس هوش مصنوعی برای حل این مشکل، سازمان هوش مصنوعی کشور باید تیم های تخصصی در زمینه کنترل داده ها ایجاد کند و حتی پیشنهاد ایجاد معاونت ویژه در حوزه کنترل و استانداردسازی داده ها را نیز بررسی کند. این امر برای اطمینان از کیفیت و دقت داده ها ضروری است، اما اجرای آن به دلیل نیاز به نیروی انسانی ماهر و وقت گیر با چالش های عملیاتی و مالی مواجه است.

وی افزود: علاوه بر این، مقاومت برخی از سازمان ها برای ارائه و به اشتراک گذاری داده ها چالش دیگری را ایجاد می کند. بسیاری از سازمان‌های دولتی داده‌های خود را به‌عنوان منبع درآمد یا دارایی استراتژیک می‌بینند و از آن در صندوق‌های سازمانی محافظت می‌کنند که مانعی جدی در راه ایجاد بانک‌های داده ملی است. سازمان ملی هوش مصنوعی باید سازوکارهای قانونی و تشویقی مناسبی را برای تغییر این رویکرد و تسهیل به اشتراک گذاری داده ها در سطح ملی ایجاد کند.

پیشنهاداتی برای بهبود کیفیت داده و دسترسی

این کارشناس هوش مصنوعی خاطرنشان کرد: از آنجایی که بسیاری از سازمان های دولتی تمرکز کافی بر کنترل کیفیت داده ها نداشته اند، این سازمان ها با حجم عظیمی از داده ها بدون استانداردسازی و کنترل کیفی مواجه هستند که مدیریت آن برای سیستم های هوش مصنوعی دشوار است. برای حل این چالش، سازمان ملی هوش مصنوعی باید تیم‌های عملیاتی ویژه‌ای را برای ارزیابی، تصحیح و پایش مستمر کیفیت داده‌ها در سازمان‌های مختلف تشکیل دهد و این موضوع را سرلوحه برنامه‌های خود قرار دهد.

وی گفت: علاوه بر این، ایجاد معاونت «کنترل داده‌ها» در سازمان هوش مصنوعی کشور که به طور ویژه بر کیفیت و استانداردسازی داده‌ها تمرکز دارد، می‌تواند راه‌حل مؤثری باشد. این دستیار ممکن است مسئول توسعه و اجرای پروتکل‌های استاندارد و نظارت بر کیفیت داده‌ها برای اطمینان از صحت، صحت و سازگاری داده‌ها با نیازهای هوش مصنوعی باشد. البته اجرای چنین فرآیندی به دلیل حجم بالای داده ها و نیاز به منابع تخصصی زمان بر و پرهزینه خواهد بود. اما ایجاد این ساختار اساسی برای بهبود کیفیت داده ها در سطح ملی و تقویت زیرساخت هوش مصنوعی کشور ضروری است.

عابدی تاکید کرد: پیشنهاد من این است که سازمان ملی هوش مصنوعی پیشگام باشد ایده «داده‌های ابری ایرانی» این ایده مبتنی بر ایجاد یک سیستم یکپارچه مبتنی بر فناوری ابری برای به اشتراک گذاری داده ها بین سازمان های مبتنی بر داده است. در این ابر هر سازمان بر اساس نقش و نیاز خود داده ها را به اشتراک می گذارد و سازمان ملی هوش مصنوعی نیز به تمامی داده های مورد نیاز آنها دسترسی خواهد داشت. این ساختار به گونه ای طراحی شده است که داده های وارد شده در فضای ابری، قبل از اشتراک گذاری، مسیرهای کنترل کیفیت مشخص و استاندارد را طی کرده و پاکسازی می شوند. در نتیجه، داده های نهایی در دسترس کاربران و توسعه دهندگان سیستم های هوش مصنوعی، داده های دقیق و باکیفیت خواهد بود.

وی گفت: پیشنهاد دیگر من به عنوان یک تحلیلگر داده برای حل مشکلات داده های سازمان ملی هوش مصنوعی این است. ایجاد یک سیستم جامع استانداردسازی داده ها و طراحی ساختارهای کنترل کیفیت موثر با ایجاد مرکز پایش کیفیت داده ها، سازمان می تواند داده های دریافتی از سازمان های مختلف را رصد کرده و داده ها را اصلاح و استاندارد کند. این پروژه می تواند به یک پروژه عملیاتی بزرگ برای سازمان ملی هوش مصنوعی تبدیل شود و زمینه ساز توسعه سیستم های هوشمندی باشد که با بالاترین کیفیت و دقت مورد استفاده قرار گیرند و در تحقق اهداف ملی هوش مصنوعی سهیم باشند. در نهایت یک پیشنهاد دیگر. آیا آن است در صورتی که سازمان ملی هوش مصنوعی از ابتدای کار خود به جای اینکه صرفاً به پروژه های اجرایی بپردازد، نقش تصمیم گیرنده سیاسی و ناظر حرفه ای و همچنین نیروهای جوان و شرکت های خصوصی بسیار فعال در این زمینه را دارد. و حتی برای استارت آپ های موفق در این حوزه استفاده، مطمئناً احتمال موفقیت خط مشی این سازمان بسیار بالا خواهد بود.

به گفته وی، پیاده‌سازی زیرساخت داده‌ای جامع و ایجاد ابر داده برای اشتراک‌گذاری و پایش کیفیت داده‌ها می‌تواند گام مهمی در دستیابی به اهداف سازمان ملی داده‌ها و تسهیل توسعه فناوری‌های هوشمند در ایران باشد. با اجرای این پروژه‌ها نه تنها بهره‌وری و دقت سیستم‌های هوش مصنوعی افزایش می‌یابد، بلکه این سازمان می‌تواند به عنوان مرجع داده‌های قابل اعتماد در کشور، بستری محکم برای تصمیم‌گیری استراتژیک و بهبود عملکرد در بخش‌های مختلف ملی ایجاد کند.

ICTNN