جرایم رایانه ای عملی است که شخص در فضای مجازی یا در فضای عادی زندگی با استفاده از رایانه انجام می دهد و به نوعی حقوق شهروندی و مدنی «شهروند دیگر» را نقض می کند.
به گزارش ICTNN، جرایم رایانه ای شامل سوء استفاده از رایانه برای اعمال غیرقانونی و غیر اخلاقی است که برای هر یک از آنها مجازات هایی در قوانین جرایم رایانه ای پیش بینی شده است. در واقع جرایم رایانه ای عبارت است از سوء استفاده از رایانه، از جمله هرگونه رفتار غیرقانونی، غیر اخلاقی یا غیرمجاز مرتبط با پردازش و انتقال خودکار که با تصویب کنوانسیون جرایم رایانه ای در سال های 1985-1986 توسط شورای اروپا، گام های زیادی برای توسعه برداشته شد. قوانین مربوط به جرایم رایانه ای
در ایران با توجه به توسعه فناوری اطلاعات و گسترش تخلفاتی مانند کپی و تکثیر غیرقانونی نرم افزارها و برنامه های رایانه ای، در دی ماه 1379 قانون حمایت از پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای به تصویب رسید و قانون جرایم رایانه ای در سال 1378 به تصویب رسید. 1388 برای تعیین مصادیق استفاده مجرمانه از سیستم های رایانه ای. فناوری اطلاعات و مخابرات به تصویب شورای اسلامی شهر رسیده است.
اما بیش از یک دهه از تصویب این قوانین می گذرد و همزمان با پیشرفت تکنولوژی، نیاز به بازنگری در قوانین و مقررات مربوط به جرایم رایانه ای احساس می شود. کارشناسان بر این باورند که جوهره فناوری و دگرگونی آن با سرعت بالایی همراه است و باید بر اساس آن تکامل پیدا کرد. در غیر این صورت، کل سیستم آسیب خواهد دید.
بنابراین جدا از اینکه قوانین و مقررات باید دائما به روز شوند، افرادی که در این زمینه فعالیت می کنند باید از نظر علمی و دانشی به روز شوند تا بتوانند در موارد مختلف بهترین و سریع ترین رای را به صندوق بیاندازند. در این راستا قوانین بین المللی در حوزه قضایی باید به طور مستمر مورد بازنگری قرار گیرد، سپس بخشی از آن در جاهایی که لازم است استفاده شود و بخشی دیگر با توجه به شرایط تعریف شود.
در همین راستا هفته گذشته اطلاعات کاربری یک شرکت خدمات آنلاین غذا (اسنپ فود) در اختیار گروهی از هکرها قرار گرفت. یک حقوقدان در رابطه با این موضوع توضیح داد: نظام حقوقی حمایت از اموال در حوزه فضای مجازی با در نظر گرفتن الزامات حفظ حریم خصوصی و تقویت امنیت حریم خصوصی کاربران در فضای مجازی باید از ضمانت های معناداری در زمینه تولید، مبادله و اثر متقابل. اطلاعات بین کاربران و شرکت های خدماتی را در نظر بگیرید.
وی افزود: در همین راستا به نظر می رسد قانون جرایم رایانه ای مصوب 3/05/88 دسترسی غیرمجاز به کلیه داده های کاربران را به منظور تامین امنیت فضای مجازی جرم انگاری کرده است. در این زمینه ابتدا باید ابزار مرجع پژوهشی را در بررسی منبع آلودگی و هکرها ارتقا دهیم تا سیستم تحقیقاتی ما بتواند سارقان رایانه و فضای مجازی را به درستی شناسایی کند و در مرحله بعد سیستم قضایی و مراجع قضایی ما باید شرایط لازم را داشته باشند. و آگاهی کافی از این رویداد داشته باشند تا بتوانند حقوق و آزادی های شهروندان را در فضای مجازی تضمین کنند.
بر این اساس، به گفته تحلیلگران، نظام حقوقی اساساً باید از حریم خصوصی و امنیت کاربران در فضای مجازی محافظت کند و نباید به دنبال قوانین و مقررات فوق العاده، در همان قواعد کلی و حوزه های حمایتی که در قوانینی مانند «کیفری» گنجانده شده است. و حقوق جزا” “انفورماتیک” و قوانین و مقررات متکی بر مسئولیت مدنی و خسارات ناشی از نقض امنیت فضای سایبری توسط هکرها، الزامات مهمی وجود دارد؛ اما موضوع قانون حفاظت از داده ها در قالب لایحه در حال حاضر در مراجع قضایی دولت در حال بررسی است و امید است هر چه سریعتر اجرایی شود.
حال ممکن است این سوال پیش بیاید که مجازات دسترسی غیرمجاز به داده ها یا سیستم های کامپیوتری یا مخابراتی چیست؟ قانون جرایم رایانه ای مصوب 1387 با اصلاحات بعدی در سه بند و 56 ماده به رفتار مجرمانه ارتکابی از طریق رایانه و مجازات می پردازد. در واقع، در فصل یک از بخش اول قانون جرایم رایانه ای (جرایم و تعزیرات)، «جرایم علیه محرمانگی داده ها و سامانه های رایانه ای و مخابراتی» مورد بررسی قرار گرفت.
بر اساس ماده یک این قانون اصلاح شده در سال 1398، هرکس به طور غیرقانونی به داده‌ها یا سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی تحت حفاظت تدابیر امنیتی دسترسی پیدا کند به حبس از چهار بیست و یک روز تا یک سال یا یک سال محکوم خواهد شد. از 20.000.000 تا 80.000.000 ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
همچنین مطابق ماده 732 قانون جرایم رایانه ای هرکس به قصد دسترسی به اطلاعات محرمانه موضوع ماده (3) این قانون تدابیر امنیتی سیستم های رایانه ای یا مخابراتی را نقض کند به حبس از شش ماه تا دو محکوم خواهد شد. سال ها. یا از 10 تا 40 میلیون ریال جریمه نقدی یا هر دو مجازات محکوم می شود.
علاوه بر موارد مندرج در ماده 745 این قوانین، هرکس از طریق رایانه یا سیستم‌های مخابراتی فایل‌های صوتی یا تصویری یا فایل‌های تصویری یا سایر اسرار خصوصی یا خانوادگی را بدون رضایت خود منتشر یا در اختیار دیگران قرار دهد، مگر در موارد قانونی. به نحوی که به ارفع لطمه یا موجب هتک حیثیت وی شود به حبس از ۹۰ و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا ۴۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
ICTNN
تیم تحرریه شبکه خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات
