قرارداد مشارکت در ساخت، یکی از مهمترین قراردادها در زمینه ساخت و ساز است که با در نظر گرفتن اصول قانونی و توافقات دقیق امکان اجرای موفق پروژه های عمرانی را فراهم می کند. در این مقاله نحوه تنظیم قرارداد مشارکت ساختمانی، نکات حقوقی آن و مسائل مربوط به آن و با توجه به مواردی از جمله مفهوم مشارکت در ساخت، توافق مالک و پیمانکار برای انعقاد مشارکت در ساخت به صورت جامع بررسی شده است. قرارداد و مواد قانونی برای مشارکت در ساخت و برخی از آنها در مورد موارد دیگر صحبت کردیم.
ساخت مشترک به چه معناست؟
مشارکت در ساخت و ساز به معنای همکاری مشترک بین مالک زمین یا ساختمان فرسوده و سازنده ای است که با سرمایه و تجربه و تجهیزات خود پروژه ساختمانی را اجرا می کند.
به گفته وکیلی که در ساخت موسسه حقوقی دادپایا نقش داشته است:
در این نوع مشارکت، مالک دارایی مانند زمین یا ملک کوچک را فراهم می کند و سازنده با تامین هزینه های ساخت و ارائه مهارت های فنی و عملیاتی، فرآیند ساخت و ساز را انجام می دهد. در نهایت بر اساس توافقی که در قالب قرارداد مشارکت ساختمان بین دو طرف ثبت می شود، هر یک به نسبت سهم خود در پروژه، مالک بخشی از واحدهای ساختمانی یا سود حاصل از فروش آنها می شوند. این نوع قرارداد راهکاری راهبردی برای استفاده بهینه از دارایی های راکد (مانند مستغلات قدیمی) و ایجاد فرصت های سرمایه گذاری در حوزه ساخت و ساز محسوب می شود.
مالک و پیمانکار با انعقاد قرارداد مشارکت در ساخت موافقت می کنند
توافق بین مالک و پیمانکار به عنوان دو رکن اساسی قرارداد مشارکت ساختمانی شامل جنبه های مختلفی است که برای موفقیت پروژه ضروری است. این جنبه ها شامل تعیین دقیق نوع پروژه (مسکونی، تجاری، اداری یا مختلط)، سهم هر یک از طرفین در پروژه، زمان بندی خاص برای اجرای عملیات و وظایف و تعهدات هر یک از آنها می باشد.
چنین قراردادی نه تنها باید مکتوب و رسمی شود، بلکه باید تمام جنبه های حقوقی و حقوقی آن به دقت مورد توجه قرار گیرد. قرارداد باید به گونه ای طراحی شود که ضمن حفظ حقوق هر دو طرف، احتمال اختلافات و سوء تفاهمات احتمالی آینده را کاهش دهد.
از سوی دیگر، روشن شدن شرایط قرارداد از جمله نحوه تامین مالی پروژه، روش‌های نظارت بر اجرای عملیات و جزئیات توزیع سود حائز اهمیت است. هرگونه ابهام یا عدم شفافیت در این موارد می تواند منجر به بروز اختلافات جدی بین مالک و سازنده و اختلال در روند اجرای پروژه شود.
آیا نیاز به تنظیم قرارداد مشارکت در ساخت وجود دارد؟
پیش نویس قرارداد مشارکت در ساخت و ساز یک گام اساسی در تعریف و تعریف حقوق، وظایف و تعهدات هر یک از طرفین است. این سند قانونی باید با دقت و شفافیت کامل تهیه شود تا تمامی ابعاد همکاری به طور شفاف و بدون ابهام تدوین شود.
وجود قرارداد قانونی و تفصیلی علاوه بر ایجاد نظم در روند اجرای پروژه، تضمینی برای جلوگیری از مشکلات احتمالی حقوقی و مالی در آینده است. این قرارداد باید شامل جزئیاتی مانند نحوه تقسیم سهم طرفین، بازه زمانی پروژه و مسئولیت های خاص هر یک باشد.
افزودن ضمانت‌نامه‌های اجرایی برای انجام تعهدات و تعیین روش‌های حل اختلاف در متن قرارداد نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
مواد قانونی برای مشارکت در ساخت و ساز
قرارداد مشارکت در ساخت طبق ماده 10 قانون مدنی تنظیم می شود که به طرفین اجازه می دهد توافقات خود را به شرط عدم مغایرت با قوانین جاری کشور اجرا کنند. این اصل حقوقی پشتوانه محکمی برای انعقاد قراردادهای خصوصی تلقی می شود و به طرفین آزادی عمل بیشتری در تعیین شرایط و تعهدات می دهد.
اما تنها اتکا به ماده 10 کافی نیست. هنگام تنظیم چنین قراردادی لازم است سایر قوانین مرتبط با حوزه ساخت و ساز و قراردادها نیز به دقت مورد توجه قرار گیرد.
مراحل قانونی برای مشارکت در ساخت و ساز
مراحل قانونی مشارکت در ساخت و ساز عبارتند از:
1. امضای قرارداد مشارکت: قراردادهای طرفین به طور رسمی ثبت می شود.
2. اعطای نمایندگی: مالک نمایندگی را برای اداره امور اجرایی به سازنده واگذار می کند.
3. دریافت درخواست نقشه و تهیه نقشه: نقشه های لازم برای ساخت تهیه می شود.
4. اخذ مجوزهای لازم: مجوزهای قانونی از شهرداری و سازمان های مربوطه اخذ می شود.
5. پرداخت عوارض و اخذ پروانه ساختمانی: عوارض شهرداری پرداخت می شود و پروانه ساختمانی اخذ می شود.
6. اجرا و اتمام پروژه: آغاز عملیات تخریب و ساخت.
7. انتقال اسناد مالکیت و تحویل واحدها: پس از اتمام پروژه، اسناد مالکیت منتقل و واحدها تحویل می شود.
انواع مشارکت در ساخت و ساز
انواع مشارکت در ساخت و ساز به شرح زیر است:
1. مشارکت منظم:
این نوع مشارکت یکی از رایج ترین روش های همکاری در ساخت و ساز است. در این حالت معمولاً سهم هر یک از طرفین قرارداد (مالک و سازنده) بین 40 تا 60 درصد تعیین می شود. این تقسیم بر اساس ارزش زمین، هزینه های ساخت و ساز و شرایط توافق شده است. مشارکت منظم به دلیل ساختار ساده و رایج در بسیاری از پروژه های مسکونی و تجاری استفاده می شود.
2. مشارکت در سرمایه:
در این نوع مشارکت، سازنده قسمتی از زمین یا یک ملک کوچک را خریداری می کند و با آن سرمایه اولیه قرارداد منعقد می کند. به این ترتیب سهم سازنده در پروژه هم شامل ورودی اولیه (زمین یا ملک) و هم سرمایه و تجربه ساخت وی می شود.
3. فیلتر کردن پست:
مشارکت التحری شامل تامین بخشی از سهم غیر ریالی طرفین است. به عنوان مثال، سازنده ممکن است علاوه بر پوشش هزینه های ساخت، مصالح ساختمانی یا خدمات خاصی را به مالک ارائه دهد.
4. مشارکت اضافی:
در یک مشارکت مکمل، پروژه ای که رها شده یا در مراحل اولیه است توسط توسعه دهنده تکمیل می شود. در این نوع قرارداد، مالک پیشرفت پروژه را ارزیابی می کند و بر اساس آن سهم پیمانکار در پروژه تعیین می شود.
5. مشارکت متقابل:
این نوع مشارکت شامل مبادله بخشی از سهم طرفین بر اساس ارزش مالی آن است. به عنوان مثال، مالک ممکن است بخشی از سهم خود را در ازای افزایش هزینه های متحمل شده توسط توسعه دهنده به توسعه دهنده واگذار کند.
تعهدات سازنده ساختمان در قرارداد مشارکت در ساخت
تعهدات پیمانکار در قرارداد مشارکت ساختمانی شامل مجموعه ای از وظایف اساسی است که برای موفقیت پروژه و جلب رضایت مالک لازم است. این تعهدات شامل پرداخت کلیه هزینه های مربوط به ساخت و ساز، ارائه گزارش منظم و دوره ای از پیشرفت پروژه، رعایت دقیق استانداردهای فنی و مهندسی، تحویل به موقع پروژه و اخذ گواهی پایان کار از مراجع ذیربط می باشد.
سازنده موظف است کلیه هزینه ها اعم از هزینه های اداری، مجوزها و مواد مورد نیاز را پوشش دهد. ارائه گزارش های دوره ای به مالک، شفافیت در روند اجرای پروژه را تضمین می کند و اعتماد طرفین را افزایش می دهد. رعایت استانداردهای فنی نیز کیفیت و ایمنی ساخت و ساز را تضمین می کند.
شکایت از مشارکت در ساخت و ساز
اگر اختلافاتی در قرارداد ساخت و ساز وجود داشته باشد، ممکن است از طریق دادگاه یا فرآیند داوری رسیدگی شود. در صورت تعیین داور یا دیوان داوری در متن قرارداد، مسائل و مشکلات از طریق این مرجع حل خواهد شد. این روش می تواند در زمان و هزینه طرفین صرفه جویی کند و روشی موثر برای پایان دادن به اختلافات است.
در مواردی که در قرارداد حکم داوری پیش بینی نشده باشد، دادگاه به عنوان مرجع رسمی به شکایات رسیدگی می کند. در این صورت لازم است کلیه اسناد و مفاد قرارداد با دقت ارائه شود تا حقوق هر یک از طرفین به درستی بررسی و احقاق شود. همچنین شایان ذکر است که داشتن وکیل در تهران یا شهر محل سکونت شما می تواند در این جاده پر پیچ و خم بسیار کمک کننده باشد.
خلاصه
در این مقاله برای موضوعاتی مانند تعریف مشارکت در ساخت و سازترتیب قرارداد، نکات حقوقی و تعهدات طرفین. ما همچنین اطلاعات جامعی در مورد رویه های قانونی، انواع مشارکت و نحوه رسیدگی به شکایات ارائه کردیم. امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد و راهنمای کاملی برای تهیه قراردادهای عقد ساخت و ساز ارائه کرده باشیم.
برای دوستان خود ارسال کنید
منبع: https://toranji.ir/2025/01/12/0-%D8%AA%D8%A7-100-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%9B-%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%AC/
تحریریه ICTNN شبکه خبری
