به گزارش خبرنگار اقتصادی ICTNN، امروزه فناوری و ارتباطات به رکن اصلی زندگی مردم در جهان تبدیل شده و در ایران نیز زندگی مردم در این فضا شکل گرفته است. امروزه دیگر نمی توان فضای مجازی را فضایی غیرواقعی و صرفاً برای سرگرمی دانست. تعاملات آموزشی، اقتصادی، مالی، فرهنگی و بین المللی عموماً در این فضا شکل می گیرد و بی توجهی به این فضا آسیب های جبران ناپذیری برای آینده هر جامعه ای دارد.
«مسعود مزیکیان» رئیس دولت چهاردهم در جریان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری به نکته ای اشاره کرد که در سال های اخیر به مطالبه عمومی تبدیل شده است؛ کسبوکارهای مختلف، دانشجویان، شرکتهای دانشبنیان، شرکتهای بازیسازی و هزاران قشر دیگر که در جامعه زندگی میکنند خواستار رفع بسیاری از محدودیتها در فضای مجازی هستند و پزشکان با مطرحکردن ناکارآمدی فیلترینگ وعده دادهاند که این امکان در هر راه ممکن در پرتو توافق، این محدودیت ها باید برداشته شود.
آخرین اظهار نظر درباره موضوع رفع فیلترینگ که اخیرا در رسانه ها بازتاب یافته است مربوط به «سعیدرضا عاملی» از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی است. او در یک برنامه تلویزیونی گفت این احتمال وجود دارد که مشکل رفع فیلترینگ در جلسه این هفته شورای عالی فضای مجازی حل شود.
اکنون بیش از 2 سال از فیلتر شدن اینستاگرام و واتس اپ و پنج سال از فیلتر شدن تلگرام در ایران می گذرد. در آن زمان، هرکدام به دلایل ذکر شده موقتاً مسدود شدند، اما بازگشت آنها به نسخه فیلتر نشده همچنان معلق است.
عزم دولت چهاردهم برای رفع فیلتر
مجموع عملکرد، نظرات و اقدامات انجام شده در ماه های پایانی عمر دولت چهاردهم موید این گفته است که رئیس جمهور و دولتمردانش به طور جدی به دنبال رفع فیلتر هستند و برای رسیدن به این هدف، به دنبال اقدامات فوری و تهاجمی نیستند، بلکه می خواهند همه فعالان عرصه فضای مجازی به این نقطه اشتراک و تفاهم برسند تا توافقی که حاصل شده است پایدار است. که باز هم به هر دلیلی فیلترینگ به فضای مجازی برمی گردد.
در همین راستا، رئیس جمهور 21 آذر در گفت و گوی تلویزیونی با مردم به موضوع فیلترینگ پرداخت و گفت: اگر می خواهیم بر اساس اجماع ملی پیش برویم، سران قوا باید به یک زبان مشترک برسند. موضوع حذف فیلترینگ رهبر انقلاب نگفتند اینترنت را فیلتر کنید، گفتند حکومت کنید، اما همه چیز را فیلتر کردند.
وی افزود: برای حل مشکل فیلترینگ باید ساختار مشخصی داشته باشیم، سران قوا باید به یک زبان و دیدگاه مشترک برسند، پس از آن شورای عالی فضای مجازی نیز موافقت خود را اعلام کند. در جلسه سران قوا با کارشناسان سه گزینه مطرح شد و به توافق رسیدیم. در شورای عالی فضای مجازی نظرات خاصی وجود داشت، کار به کارشناسان ارجاع شد و در حال بررسی است.
رئیس جمهور در سخنان خود به بیانات رهبر انقلاب نیز اشاره کرد و گفت: ایشان هم نگفتند به هیچ وجه فیلتر کنید، گفتند امنیت نظام را در دستان خود نگه دارید، اما فیلتر کردند و باعث بزرگی شدند. نارضایتی
استدلال طرفداران فیلترینگ شنیده شد اما فایده ای نداشت
در این زمینه وزارت ارتباطات اعلام کرده که برای حل مشکلات موجود به کار کارشناسی اعتقاد دارد. وی در این مسیر نیز با همین باور پیش رفت و طرحی را ارائه کرد که حاصل بررسی دقیق آسیب های ناشی از فیلترینگ است.
در ماه های گذشته که دولت پیگیر رفع فیلترینگ بود، برخی از دست اندرکاران این حوزه که شاید به دلایل مختلف با رفع فیلتر موافق نبودند، بارها این موضوع را به صراحت یا در یک پاکت اعلام کردند تا خود استدلال برای ادامه فیلترینگ مورد پسند مردم قرار می گرفت، اما این تعارض آرا و دیدگاه ها نشان داد که فیلترینگ نه تنها نتیجه مطلوبی نداشته، بلکه در رفع آن تردیدی نیست و غل و زنجیر بسته شد. باید هر چه زودتر به روی مشاغل و زندگی مردم باز شود.
در یکی از این کامنت ها گفته شد که به کمک فیلترینگ، برخی بسترهای اینترنتی تاثیرگذار و شناخته شده در کشور رشد کردند و نسخه ایرانی نرم افزارهایی مانند آمازون، ویز و یوتیوب به تلفن همراه هموطنان رسید. . در پی آن خواستار حذف فیلتر شدند تا بتوانند در فضایی سالم و رقابتی با مشتریان خود تعامل داشته باشند.
در همین زمینه «حسین سیمایی» صراف وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نیز حکمرانی علمی را به معنای صدای علم در جشنواره فارابی دانست و گفت: تحقیقات مبتنی بر شواهد امروز پایان سیاست فیلترینگ را اعلام کرده است.
برگزاری جلسات متعدد با کارشناسان و دستیابی به نقاط مشترک
البته در این مدت وزارت ارتباطات نیز فعال بود و جلسات متعددی با کارشناسان این حوزه داشت به طوری که به گفته ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، اکنون همه به این نتیجه رسیده اند که فیلترینگ به شکل فعلی کارآمد نیست و نیاز به تغییر دارد.
شکلگیری این دیدگاه و توافق نظری حاصل از ساعتها تحقیق مفصل است که توانسته اکثر افراد مؤثر در رفع یا ادامه فیلترینگ را متقاعد کند. با این حال هنوز هم در بین این افراد عده ای هستند که به شدت با حذف فیلتر مخالف هستند.
وزیر ارتباطات معتقد است که بیش از 83 درصد کاربران فضای مجازی از فیلترشکن استفاده می کنند که نشان می دهد تقاضا برای رفع فیلتر چقدر جدی و ضروری است و نکته اینجاست که بر اساس برآوردهای شرکت ارتباطات زیرساخت، نیمی از کل کشور اینترنت توسط فیلترشکن ها دور می زند و مشکل همین است. باعث کندی دسترسی به سیستم ها و آدرس های اینترنتی می شود.
هاشمی درباره آخرین وضعیت رفع فیلتر نیز گفت: این کار به صورت مرحله ای انجام می شود که این موضوع در مرکز ملی فضای مجازی در حال بررسی و جمع بندی است و بر این اساس به نظر می رسد در صورت صحت، در جلسه آتی شورای عالی فضای مجازی تصمیمی برای رفع فیلتر فوری گرفته نشود.
امید است همانطور که رجیستری آیفون با موافقت و پذیرش نظارت کارشناسی و مطالبه بخشی از مردم به نتیجه رسید، «الفاق» نیز نظر خود را در خصوص فیلترینگ نشان دهد تا این چالش بزرگ و به ظاهر لاینحل در کشور را می توان به بهترین شکل ممکن حل کرد.
تیم تحرریه شبکه خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات