تاکسی های اینترنتی که چند سالی است تردد مسافران در سطح شهر را آسان کرده اند، در یک سال گذشته با چالش های مختلفی از جمله هک، قطع سرویس و حذف گزینه «عجله دارم» مواجه شده اند.
به گزارش ICTNN، در سال 2009 بود که تحول عظیمی در سیستم حمل و نقل عمومی رخ داد. خاستگاه این تغییر کالیفرنیا در ایالات متحده آمریکا بود، ایده جدیدی که توسط گرت کمپ به یک طرح انقلابی تبدیل شد و به زودی با حمایت و مشارکت کلینیک تراویس به عنوان سرمایه گذار، راه را هموار کرد که می توان آن را تحول عظیم در سیستم حمل و نقل
در ایران وظیفه دولت ایجاد زیرساخت ها و بسترهای شبکه های مخابراتی و اینترنتی، نوسازی و به روز رسانی تجهیزات و مواد مورد نیاز و ایجاد بستر برای توسعه فناوری های دانش بنیان و آموزش شغلی و فناوری های پایه است. استارت آپ های دهه 1380 و برآورد سود و سود قابل توجه استارت آپ ها. این امر بازار اقتصادی کشور را به قدری تحت تاثیر قرار داد که در کمتر از یک دهه، مشاغل آنلاین جوان به درختی محکم تبدیل شدند.
چند سالی است که گسترش تاکسی های آنلاین و اینترنتی با الگوبرداری از تاکسی های خارجی مورد توجه قرار گرفته است و امروزه اسنپ، تپسی و تعدادی دیگر از تاکسی های آنلاین به تمامی شهروندان ایرانی اعم از کوچک و بزرگ که قصد سفر بین آنها را دارند خدمات ارائه می دهند. به مقصد برسند و به همین دلیل است که تولد اولین تاکسی اینترنتی ایران در اسفند 1392 پایان 70 سال تسلط تاکسی های تلفنی در بازار حمل و نقل خصوصی را رقم زد.
سالی که تاکسی های اینترنتی فراز و نشیب های خود را داشتند. به عنوان مثال دو شرکت ارائه دهنده خدمات تاکسی اینترنتی اسنپ و تپسی هک شدند و بخشی از داده ها و اطلاعات آنها به دست گروه های هکری افتاد. بدین ترتیب در شهریور ماه برخی از اطلاعات کاربران تپسی به دست هکرها افتاد.
گروهی از هکرها با هویت مشخص به اطلاعات تعدادی از کاربران شرکت تاکسی اینترنتی تپسی دسترسی پیدا کردند و متعاقباً 35 هزار دلار از این شرکت برای بازگرداندن و عدم انتشار اطلاعات کاربران درخواست کردند که این شرکت انجام نمی دهد و از گروه هکر او شاکی است.
در نهایت در پی شکایت شرکت تپسی از این گروه از هکرها، اقدامات قانونی انجام و منبع آلودگی حذف شد. البته چند ماه بعد اطلاعات کاربران شرکت دیگری (اسنپ فود) در اختیار هکرها قرار گرفت. در این زمینه گروهی از هکرها مدعی شدند که تمامی داده های اسنپ فود از جمله اطلاعات بیش از 20 میلیون کاربر و 880 میلیون سفارش را به دست آورده اند و البته پس از انتشار گسترده این خبر، اسنپ فود هک شدن آن را تایید کرد. اعلام کرد که تمام تلاش خود را برای جلوگیری از افشای اطلاعات کاربران به کار خواهد گرفت و با این گروه هکر وارد مذاکره خواهد شد.
برای افزایش قیمت و حذف آپشن عجله دارم
در قسمت دیگر ماجرا، اگرچه در ابتدا تاکسی های اینترنتی تا حد زیادی می توانستند تردد شهروندان را تسهیل کنند، اما به دلیل نوظهور و رقابتی بودن بازار، تعداد شرکت های موجود به میزان قابل توجهی کاهش یافت و دو شرکت شرکت های تاکسی اینترنتی در این منطقه با انحصار بازار و تمرین دامپینگ قیمتی به فعالیت خود ادامه دادند و طبق شواهد خود به مرور زمان و در اختیار گرفتن سهم زیادی از بازار قیمت های خود را افزایش دادند که به تدریج نارضایتی هایی را در پی داشت.
بخشی از شکایات مربوط به شهروندان و بخشی دیگر مربوط به رانندگان این دو شرکت تاکسی اینترنتی و عدم تعادل قیمت ها بود. در این رابطه رانندگان می گویند گاهی قیمت ها آنقدر بالا می رود که از دریافت آن خجالت می کشند و از طرفی کرایه برخی مسیرها به قدری پایین است که اگر مسافر نپذیرند برایشان به صرفه تر است. . .
البته نکته قابل توجه این است که کرایه های نجومی تاکسی های اینترنتی محدود به روزهای بارانی و برفی و ساعات شلوغ ترافیک نمی شود، بلکه در هر زمان و هر مکانی فرد مجبور به استفاده از تاکسی های اینترنتی با قیمت های غیرواقعی می شود.
از این رو نرخ قیمت گذاری توسط متولی و رضایت طرفین (راننده و مسافر) یکی از موضوعاتی است که طی سالیان متمادی از جمله سال گذشته در هاله ای از بلاتکلیفی به سر می برد و اظهارنظرهای زیادی در این زمینه مطرح شد. .
تا سال 1402 با توجه به اخطار مراجع و سازمان های مربوطه، گزینه «عجله دارم» از تاکسی های اینترنتی حذف شد. احمد آسانلو، رئیس سازمان ملی تحریم گفت: سازمان تحریم در راستای وظیفه ذاتی خود مبنی بر مقابله با گران فروشی، به موضوع تاکسی های اینترنتی هجوم برد و باعث حذف این گزینه شد، اما بر اساس گزارش ها این امر باعث کاهش خدمات رسانی شده است. یا قیمت را افزایش دادند که در اینجا به طور جدی هشدار می دهم که هر دوی این اقدامات مصداق تخلف است و اگر معلوم شود عمدا از ارائه خدمات امتناع کرده اند یا گرانی کرده اند و به دنبال گروگان گرفتن افراد هستند، اقدامات قاطع انجام می شود. .
بر این اساس از مردم خواسته شد در صورت مواجهه با این مشکلات با سامانه 135 تماس گرفته و شکایات خود را اعلام کنند. دو شعبه برای رسیدگی به تخلفات این دو شرکت و رسیدگی به شکایات شهروندان در تهران ایجاد شد تا به این شکایات به صورت ویژه رسیدگی شود. گزینه «عجله دارم» فقط ابزاری برای افزایش قیمت بود و هیچ توجیه دیگری نداشت.
اختلالات و ناراحتی های گاه به گاه برای مسافران
شاید مهم ترین ویژگی که تاکسی های اینترنتی را از روش سنتی متمایز می کند، در دسترس بودن تاکسی های اینترنتی به صورت 24 ساعته باشد. زیرا سامانه آنلاین 24 ساعته این امکان را به رانندگان داده است که در هر ساعت از شبانه روز کار کنند و به همین ترتیب مسافران می توانند در هر زمان درخواست خودرو را ثبت کنند و در اسرع وقت به مقصد برسند. برخلاف سیستم مدرن حمل و نقل مسافر، تعداد انگشت شماری تاکسی قدیمی به صورت 24 ساعته کار می کنند.
اما بر اساس تحقیقات انجام شده، در ایام پایانی سال و البته در مناسبت ها و ایام خاص، این امر کمتر مورد توجه تاکسیرانی های اینترنتی قرار گرفت و بروز اختلالات گاه و بیگاه باعث نارضایتی و آزار مسافران شد.
به این ترتیب در روزهای پایانی سال برخی کاربران از اختلال در دو تاکسی اینترنتی اسنپ و تپسی خبر دادند. اگرچه در ساعات اولیه دلیل آن توسط این دو شرکت اعلام نشد، اما در نهایت مشخص شد که مشکل به دلیل اختلال در ارتباط با یکی از شرکتهای ارائهدهنده دادهها بوده و به همین دلیل حدود یک ساعت با قطعی سرویس مواجه شدهاند. ماه ساعت
اما در شرایطی که انتظار می رفت با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال و افزایش ترافیک در شهر، شرایط استفاده از تاکسی های اینترنتی راحت تر شود، اتفاقی مشابه عصر چهارشنبه نیز تکرار شد و شهروندان شاهد اختلال در اسنپ بودند. و خدمات تپسی و این در حالی است که تاکسی های اینترنتی توضیح قانع کننده ای به مردم ارائه نکرده اند.
ICTNN
تیم تحرریه شبکه خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات