به گزارش خبرنگار اقتصادی ICTNN، در ابتدای دولت سیزدهم که رئیس جمهور شهید تصمیم به برگزاری اولین جلسه شورای عالی فضایی پس از نزدیک به 11 سال گرفت، قول داده شد که در این دولت به صنعت فضایی توجه ویژه ای شود و این بخش توسعه یابد. به همین دلیل بود که در دو سال اول دولت سیزدهم 11 پرتاب ماهواره به ثبت رسید که معادل پرتاب های 10 سال قبل از این دولت است.
تعداد ماهواره های در دست ساخت در ابتدای دولت سیزدهم هشت ماهواره بود و در پایان سال 1401 این تعداد به 12 ماهواره و در پایان سال 1402 تعداد ماهواره های در دست ساخت به 30 ماهواره رسید.این اتفاقی است که حتی در دولت های دیگر انجام نشد.
تعداد پرتاب های تحقیقاتی ماهواره های سیمرغ، ذی الجناح، قاصد و قائم در ابتدای دولت سیزدهم 6 مورد بود و در پایان سال 1401 این تعداد به 12 مورد رسید و اکنون ماهواره های زیادی در حال پرتاب هستند.
دوازدهمین راه اندازی در دولت سیزدهم
در 10 مارس 1402، ماهواره پارس 1 توسط پرتابگر سایوز از پایگاه پرتاب “ووستچنی” روسیه به فضا پرتاب شد و با موفقیت به مدار خورشید در ارتفاع 500 کیلومتری از سطح زمین تزریق شد.
پارس 1 ماهواره ای تحقیقاتی است که در پژوهشگاه فضایی ایران طراحی، ساخته، مونتاژ و آزمایش شده است. این ماهواره 134 کیلوگرمی از سری ماهواره های پژوهشی – اندازه گیری پژوهشگاه فضایی ایران است و با هدف تصویربرداری عملکردی، توسعه بازار داده های اندازه گیری داخلی و توسعه و آزمایش فناوری های مورد نیاز برای عملیات بومی طراحی و تولید شده است. ماهواره های اندازه گیری
این ماهواره دارای سه دوربین تصویربرداری است و اطلاعات منابع زمینی را در سه محدوده طیفی مرئی، مادون قرمز موج کوتاه و فروسرخ حرارتی دریافت می کند. طیف رنگی و دوربین مادون قرمز موج کوتاه این ماهواره 95 درصد از سرزمین های ایران را در کمتر از 100 روز به تصویر می کشد. همچنین دوربین طیف مادون قرمز حرارتی با قابلیت تصویربرداری در شب قادر است کل خاک ایران را در کمتر از 45 روز تصویربرداری کند.
تصویربرداری از کل سرزمین ایران در کمتر از 45 روز با پارس 1
از دیگر ماموریت های این ماهواره می توان به تست مکانیزم پنل های خورشیدی باز شونده، تست تصحیح مدار با پیشرانه گاز سرد، تست عملکرد تعیین موقعیت ماهواره مستقل از GPS بر اساس روش موقعیت یابی محلی، تست عملکرد مجتمع تولید، تبدیل و توزیع نیرو در مدار با پنل های خورشیدی باز شونده. و تخته های بومی، تست انتقال داده های تصویری با سرعت بالا در باند فرکانسی X، اندازه گیری میزان تابش فضایی در مدار با استفاده از بار برای اندازه گیری میزان تابش فضایی (دوزیمتری).
فناوری های مورد استفاده در ماهواره پارس 1 شامل پیوند مخابراتی در باند فرکانسی V/UHF، پیوند مخابراتی طیف گسترده در باند فرکانسی S، پیوند مخابراتی در باند فرکانسی X، سنسور موقعیت یابی GPS، سنسور موقعیت یابی ODS، سنسور خورشید، سنسور ستاره، سنسور مغناطیس سنج، سنسور ژیروسکوپ، سنسورهای تابش فضایی، لوله حرارتی، تجهیزات سخت افزاری و سازه های نرم افزاری برای مدیریت حالت های مختلف افزونگی و پنل های خورشیدی. این فناوری ها مبنای فناوری های مورد نیاز ماهواره های عملیاتی آینده کشور خواهند بود.
این ماهواره هم اکنون در مدار قرار دارد و با عبور از آسمان ایران داده های خود را به پایگاه دریافت داده ارسال می کند. طیف رنگی و دوربین مادون قرمز موج کوتاه این ماهواره 95 درصد از سرزمین های ایران را در کمتر از 100 روز به تصویر می کشد. همچنین دوربین طیف مادون قرمز حرارتی با قابلیت تصویربرداری در شب قادر است کل خاک ایران را در کمتر از 45 روز تصویربرداری کند.
«ثریا» رکورد زد
“ماهواره ثریا” یک ماهواره ایرانی از مجموعه ماهواره های تحقیقاتی پژوهشگاه فضایی ایران است که سفر خود به مدار 750 کیلومتری زمین را در 30 ژانویه 1402 با یک ماهواره بر عمودی با موفقیت به پایان رساند و یک ماهواره بر روی آن قرار داد. رکورد جدید قرار دادن ماهواره در ارتفاع .
با پرتاب این ماهواره تحقیقاتی، بسیاری از زیرسیستم های توسعه یافته توسط پژوهشگاه فضایی ایران نیز در شرایط آزمایش مداری قرار می گیرند و راه برای توسعه سریع صنعت فضایی بومی ایران هموارتر می شود. علاوه بر این، این پرتاب گامی مهم در جهت افزایش قابلیت تزریق ماهواره به مدارهای بالاتر تلقی می شود.
ایران با پرتاب ماهواره ثریا برای اولین بار توانست با کمک کارشناسان خود این ماهواره را به مدار 750 کیلومتری زمین تزریق کند. سال گذشته ماهواره های نور 2 و نور 3 نیز با موفقیت به مدار زمین تزریق شدند اما ارتفاعی که آنها ثبت کردند 500 کیلومتر از سطح زمین بود. «ثریا» امروز توانست با ماهواره بر «قائم 100» رکورد قرار گرفتن ماهواره در اوج صنعت فضایی ایران را تغییر دهد.
قدرت صنعت فضایی ایران
با توجه به فعالیت های پژوهشگاه فضایی و سازمان فضایی، اتفاقات خوبی در رشد صنعت فضایی کشور افتاد. پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره‌های مختلف با کاربردهای مختلف، زنجیره صنعت فضایی ایران را نسبت به گذشته قوی‌تر کرده است و نیازی به نگرانی در مورد تزریق مستقیم ماهواره توسط پرتابگر نیست.
ماهواره بر قائم با سوخت جامد توانایی حمل اجسام زیر 100 کیلوگرم را در مداری حدود 500 کیلومتر دارد و در سومین پرتاب آزمایشی خود با ثبت رکوردی جدید در پرتاب های محلی، ماهواره ثریا را با جرم حدوداً با موفقیت به فضا پرتاب کرد. 50 کیلوگرم در مدار 750 کیلومتر. قرار دادن
مدارهایی که در بالای سطح زمین قرار می گیرند دارای ارتفاع و قابلیت های متفاوتی هستند. برخی مدارها برای ماهواره های سنجش مناسب هستند و برخی دیگر محل ماهواره های مخابراتی و تصویربرداری هستند.
ارتفاع سطح زمین تا 2 هزار کیلومتر را مدار پایین زمین (LEO) می گویند. از 2000 کیلومتری تا 35786 متری مدارهای میانی زمین و مدارهای بالای این ارتفاع را مدارهای بلند یا ژئو می نامند.
برای دستیابی به مدار 36000 کیلومتری، میانبرهایی مانند استفاده از بلوک های انتقال مداری وجود دارد. بلوک های انتقال مداری می توانند محموله های خود را از مدارهای بالای زمین ارسال کنند.
مسیر عبور از مدارهای پایین و رسیدن به مدارهای بالا هموار شد
سازمان فضایی ایران با تلاش کارشناسان پژوهشگاه فضایی ایران و با همکاری سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع، سال گذشته نمونه آزمایشی «بلوک انتقال مداری سامان» را با موفقیت به فضا پرتاب کرد. برای حرکت دادن ماهواره ها بین مدارهای مختلف زمین، با یک کاوشگر زیر مداری. تست شده این موفقیت راه را برای عبور از مدارهای پایین و رسیدن به مدارهای بالاتر هموار کرده است.
تیم تحرریه شبکه خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات
