یکی از شرکت های دانش بنیان با توسعه حسگرهای خورشیدی خودکفایی کشور را در این زمینه تضمین کرده است و در حال حاضر از این ابزار در ماهواره های نور 1 و 2، چمران، فجر، کوثر و هدهد استفاده می شود.
به گزارش ICTNNسنسور خورشیدی ماهواره ای وسیله ای است که برای اندازه گیری و ردیابی تابش خورشیدی استفاده می شود. این سنسور معمولا در ماهواره ها و فضاپیماها برای نظارت بر وضعیت انرژی و جهت گیری استفاده می شود. به عبارت دیگر، این سنسورها میزان نور خورشید را اندازه گیری می کنند و به سیستم های انرژی خورشیدی ماهواره (که معمولاً از پنل های خورشیدی استفاده می کنند) به درستی کار می کنند و در عین حال اطلاعاتی در مورد موقعیت خورشید در مدار ماهواره نیز ارائه می دهند.
کلکتورهای خورشیدی را می توان در کاربردهای مختلفی استفاده کرد، از جمله:
* مدیریت انرژی: این ماهواره با اندازه گیری تابش خورشیدی می تواند بهترین زاویه را برای پنل های خورشیدی خود تنظیم کند تا بیشترین انرژی را از خورشید دریافت کند.
* هدایت و موقعیت یابی: این حسگرها به ماهواره کمک می کنند موقعیت دقیق خود را نسبت به خورشید شناسایی کرده و جهت گیری صحیح را به دست آورند.
* پایش شرایط مکانی: حسگرها می توانند اطلاعات ماهواره را در مورد شرایط فضا و تابش متفاوت دریافتی از خورشید ارسال کنند.
این حسگرها در واقع بخش مهمی از ناوبری ماهواره ای و سیستم های انرژی هستند.
ایران برای تولید حسگرهای خورشیدی در ماهواره ها در سال های اخیر پیشرفت هایی داشته است. این حسگرها در واقع از پنل های خورشیدی برای تامین برق ماهواره ها استفاده می کنند و یکی از اجزای اصلی سیستم های برق ماهواره ای به حساب می آیند. در این زمینه، ایران به دنبال توسعه فناوری های بومی برای کاهش وابستگی خود به فناوری های خارجی بوده است.
ایران ماهوارههای بومی را توسعه و پرتاب میکند. ماهوارههایی مانند امید، رصد، نور و ظفر از جمله پروژههای موفق ماهوارهای ایران هستند که از حسگرهای خورشیدی برای تامین انرژی مورد نیاز خود استفاده میکنند.
در این راستا سازمان های فضایی ایران اقدام به تولید حسگرهای خورشیدی بومی برای ماهواره ها کرده اند. این حسگرها باید بتوانند در شرایط سخت فضا و در برابر تشعشعات شدید خورشید به خوبی عمل کنند.
علاوه بر این، دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی مانند پژوهشگاه فضایی ایران و برخی شرکت های دانش بنیان در زمینه تحقیق و توسعه سنسورهای خورشیدی برای ماهواره ها فعال هستند. این مراکز علاوه بر طراحی و تولید کلکتورهای خورشیدی، در زمینه های دیگر مرتبط با فناوری فضایی مانند سیستم های برق و کنترل ماهواره ای نیز تحقیق می کنند.
چالش ها و تحولات: تولید حسگرهای خورشیدی برای ماهواره ها نیازمند فناوری های پیشرفته و مواد ویژه ای است که در شرایط فضایی مقاوم باشند. به دلیل محدودیتها و تحریمهای اقتصادی، ایران در توسعه این فناوری با چالشهایی مواجه است. با این حال پیشرفت قابل توجهی در توسعه ماهواره ها و استفاده از حسگرهای خورشیدی بومی در این پروژه ها مشاهده می شود.
به طور کلی، ایران به عنوان یک کشور در حال توسعه در حوزه فناوری فضایی، تلاش های زیادی برای تولید سنسورهای خورشیدی ماهواره ای و تقویت خودکفایی خود در این زمینه انجام داده است.
سعید خان کلانتری، عضو هیئت علمی دانشگاه خواجه نصیر و از فناوران یکی از شرکت های دانش بنیان در گفت وگو با ICTNN.گفت: این شرکت فعالیت خود را در زمینه تحقیق، فناوری و تولید سیستم های نرم افزاری و سخت افزاری رایج و رایج در حوزه علمی و مهندسی از سال 1386 آغاز کرد.
وی یکی از تولیدات این شرکت را سنسورهای خورشیدی دانست و افزود: این سنسورها قادرند جهت بردار موقعیت خورشید را در دستگاه مختصات متناسب با بدن خود محاسبه کنند. اطلاعات موقعیت خورشید استخراج شده از حسگر خورشیدی را می توان برای جهت یابی در فرآیند کنترل موقعیت ماهواره ای استفاده کرد.
خان کلانتری خاطرنشان کرد: انواع کلکتورهای خورشیدی از دقت بسیار بالا تا معمولی با توان مصرفی و ابعاد مختلف باعث شده است که کلکتورهای خورشیدی برای طیف وسیعی از کاربردهای فضایی در نظر گرفته شود که از این رو جزء جدایی ناپذیر فرآیند ADCS ماهواره ها تبدیل شده اند.
این محقق ادامه می دهد: با توجه به عملکرد این حسگرها، تمامی ماهواره های طراحی شده در ایران از این حسگرها استفاده کرده اند که از جمله آنها می توان به ماهواره های نور 1 و 2، چمران، فجر، کوثر و هدهد اشاره کرد.
وی خاطرنشان کرد: حسگرهای خورشیدی از موقعیت خورشید برای تعیین موقعیت ماهواره استفاده می کنند.
خان کلانتری خاطرنشان کرد: همچنین میزهای سه درجه آزادی را برای نصب کلکتورهای خورشیدی طراحی و ساختیم.
نصیرالدین طوسی، عضو هیئت علمی دانشگاه خواجه در پایان، ساخت ردیاب حالت جامد را از دیگر دستاوردهای این شرکت برشمرد و یادآور شد: این دستگاه کاربردهای فراوانی دارد که یکی از آنها در زمینه تشخیص تقلب است. در طول کنکور
ICTNN
تیم تحرریه شبکه خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات