اگرچه دستگاه هوشمند نظارت بر موزه در سال 1400 رونمایی و توسط طراحان آن به سازمان های میراث فرهنگی ارائه شد، اما این دستگاه با استقبال چندانی از سوی مسئولان مواجه نشد و تنها یک طرح آزمایشی در موزه اردک مانوکیان اجرا شد و اکنون قرار است این پروژه توسط گروه انجام شود. حاضر در امارات متحده عربی
به گزارش ICTNN، با ایده مرجان حاجی رحیمی و با همکاری محمودرضا گرجی و سالار بصیری سامانه مانیتورینگ موزه طراحی و ساخته شد. این طرح یک بار در سال 1400 رونمایی شد اما با استقبال مسئولان مواجه نشد و طرح آزمایشی آن در موزه مانوکیان اردک واقع در خیابان سیتر، کلیسای حضرت مریم با هزینه گروه مخترعین اجرا شد.
مرجان هژیرحیمی، سازنده این طرح در گفت وگو با ICTNN. وی بیان کرد: همه موزه ها برای نظارت بر وضعیت موزه مجهز به دیتالاگر هستند و این سیستم ها فقط رطوبت محیط را اندازه گیری می کنند و در صورت ساخت سیستم های دیتالاگر پیشرفته می توانند دما را هم اندازه گیری کنند، اما دستگاهی که تولید کردیم می تواند نظارت بر 5 پارامتر
وی اندازه گیری «زلزله»، «دما»، «رطوبت»، «دفع آفات» و «نور» را از جمله پارامترهایی دانست که این دستگاه می تواند نظارت کند و گفت: در صورت فراهم بودن شرایط زیرساختی موزه و شرایط گرمایش و سرمایش. موزه و همچنین ویترین ها در وضعیت استاندارد قرار دارند و ساختمان موزه عاری از رطوبت است، این سیستم می تواند شرایط محیطی این گنجینه های تاریخی را رصد کرده و پارامترهای مورد نظر را اندازه گیری کند.
این محقق با اشاره به اهمیت حذف حیوانات موذی از موزه ها تصریح کرد: بسیاری از فرش های موزه های سراسر کشور به دلیل بید از بین رفته و یا نسخه های خطی به دلیل کرم کتاب و سوسک از بین می روند. سیستمی که ما طراحی کرده ایم اجازه نمی دهد این حشرات به فرش یا کتاب نزدیک شوند. این سیستم حتی قادر است از حصیرهای بید محافظت کند.
حاجی رحیمی با بیان اینکه اگر شرایط موزه کارایی لازم را نداشته باشد، این دستگاه کارایی لازم را ندارد، افزود: این دستگاه می تواند هر 15 دقیقه یکبار اطلاعات جمع آوری شده را به صورت نمودار در اختیار اپراتور قرار دهد.
این محقق بی سیم بودن را از مزایای این سیستم برشمرد و یادآور شد: استفاده از این دستگاه در موزه ها نیاز به سیم کشی خاصی ندارد. بنابراین برای موزه های تاریخی بسیار مناسب است. زیرا سیم کشی در بناهای تاریخی یکی از مشکلات است. سیم کشی در مکان های تاریخی هم از نظر ایمنی و خطر آتش سوزی و هم از نظر آسیب به بناهای تاریخی حائز اهمیت است.
حاجی رحیمی اندازه دستگاه مانیتورینگ موزه را 15×15 سانتی متر عنوان کرد و ادامه داد: این دستگاه در مخزن یا ویترین نصب می شود و از طرفی به سیستم مرکزی متصل می شود و از این طریق اطلاعات را منتقل می کند. در مورد محیط به کاربر.
وی از نصب اولین دستگاه طراحی شده در موزه ارمنستان خبر داد و گفت: دستگاه دارای 5 حسگر است و امکان نصب سنسورهای بیشتری برای نظارت بر پارامترهای دیگر وجود دارد. علاوه بر این، با توسعه نرم افزار آن، امکان نظارت بر محیط موزه از طریق تلفن همراه نیز وجود دارد.
این پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی یکی از ارکان افزایش طول عمر اشیاء تاریخی را شرایط بهینه برای نگهداری اشیای تاریخی در موزه ها دانست و تاکید کرد: در صورت استاندارد بودن شرایط موزه، اشیاء تاریخی اعم از پارچه و نسخ خطی می تواند سال ها بدون آسیب دوام بیاورد.
این محقق با اشاره به شرایط نگهداری اشیاء تاریخی گفت: در برخی موزه ها شرایط مناسبی برای نگهداری اشیاء تاریخی وجود ندارد. وی بیان کرد: در برخی موزه ها فقط از دیتالاگر در فصل زمستان برای نظارت بر دما و رطوبت استفاده می شود. آنچه دائما مورد نیاز است شرایط محیطی پایش می شود و دستگاهی که ساخته شده می تواند در صورت قرار گرفتن موزه در شرایط استاندارد پارامترهای مورد نظر را رصد و اندازه گیری کند.
وی با اشاره به کاربردهای مهم این دستگاه بیان کرد: زمانی که بازدیدکنندگان زیادی در موزه حضور دارند به دلیل تنفس آن ها میزان رطوبت محیط افزایش می یابد و این دستگاه هشداری در مورد آن می دهد.
حاجی رحیمی با اشاره به چالش های موجود در بازاریابی این محصول و با بیان اینکه به نظر می رسد متولیان امر اعتقادی به استفاده از این محصول ندارند، گفت: زمانی که قصد معرفی این دستگاه را داشتیم به ما گفتند که اطلاعات فنی ارائه شود و در در پایان هیچ استقبالی از آنها نشد و مثل اینکه برای کسی اهمیتی ندارد که اشیای موزه در 10-20 سال آینده چگونه خواهند بود و از آنجایی که تخریب تدریجی اشیاء تاریخی قابل مشاهده نیست، اهمیت استفاده از فناوری برای حفظ اشیاء تاریخی قابل احساس نیست.
این محقق در پایان به تعداد کم اختراعات در حوزه موزه ها اشاره کرد و خاطرنشان کرد: پیشنهاداتی از کشورهای حوزه خلیج فارس داشتیم اما اصرار داشتیم که این طرح برای اولین بار در کشور اجرا شود اما از آن زمان این طرح در کشور اجرا نشده است. استقبال خوبی از این موضوع نشد، در حال رایزنی برای اجرای این طرح در موزه دبی هستیم.
ICTNN
تیم تحرریه شبکه خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات