انواع سردرد و علائم مربوط به آنها را بهتر بشناسید

سردرد یک بیماری بسیار شایع است که اکثر افراد در طول زندگی خود بارها آن را تجربه می‌کنند، انواع سردرد نیز دارای نام‌های مختلفی هستند.

به‌طور کلی سردرد می‌تواند پیچیده‌تر از آن چیزی باشد که اکثر مردم تصور می‌کنند و انواع مختلف آن ممکن است مجموعه‌ای از نشانه‌های خاص خود را داشته باشند.

در واقع علت، مدت و شدت این درد بسته به نوع بیماری می‌تواند متفاوت باشد که در صورت تشخیص، هر کدام به درمان‌های خاصی نیاز دارند.

انواع سردرد شایع در میان افراد کدام است؟

سردرد یک مشکل رایج است و سازمان بهداشت جهانی (WHO) به‌عنوان یک منبع معتبر تخمین می‌زند که تقریباً نیمی از بزرگ‌سالان حداقل یک‌بار سردرد را در طور سال تجربه می‌کنند.

این را باید در نظر داشت که حملات مکرر یا انواع خاصی از سردرد می‌تواند نشان‌دهنده یک خطر جدی‌تر باشد که در راستای تشخیص عامل بیماری یک پزشک متخصص می‌تواند به شما کمک کند.

سیستم طبقه‌بندی بین‌المللی مربوط به این اختلال، بیش از 150 نوع سردرد مختلف را تعریف می‌کند که به 2 دسته اولیه و ثانویه تقسیم می‌شوند.

نمونه‌های اولیه، به انواع سردرد گفته می‌شود که عامل دیگری در بروز آنها دخالت ندارد و خود به‌عنوان یک بیماری شناخته می‌شوند.

این در حالی است که انواع ثانویه به‌طور معمول به‌دلیل یک اختلال زمینه‌ای بروز می‌کنند و عامل آن می‌تواند یک بیماری، ضربه به سر یا قطع ناگهانی برخی از عادت‌های غذایی باشد.

به نقل از دکتر مسعود صابری انواع سردرد اولیه و ثانویه می‌تواند شامل خوشه‌ای، میگرنی، ناشی از فعالیت، هورمونی، برگشتی و بسیاری موارد دیگر باشد، برخی ازآنها به شرح زیر است.

سردرد میگرنی

سردرد همراه با میگرن اغلب شامل درد شدید ضربان‌دار در یک طرف سر بوده و یک فرد ممکن است حساسیت شدید به نور، صدا و بو را تجربه کند، حالت تهوع و استفراغ نیز در این وضعیت شایع خواهد بود.

حدود 25درصد از افراد مبتلا به میگرن، قبل از شروع سردرد، aura را تجربه می‌کنند، این وضعیت شامل اختلالات بینایی و حسی است که معمولاً 5 تا 60 دقیقه طول می‌کشد و عبارت‌اند از:

• • دیدن خطوط زیگ‌زاگ
• • نورهای سوسوزن
• • از دست‌دادن نسبی بینایی
• • بی‌حسی
• • مورمور
• • ضعف عضلانی

توجه داشته باشید که علائم aura، همچنین می‌تواند نشان‌دهنده سکته مغزی یا مننژیت باشد، پس هر کسی که برای اولین بار این موارد را تجربه می‌کند باید فوراً تحت مراقبت‌های پزشکی قرار بگیرد.

سردردهای میگرنی معمولاً به‌صورت مکرر اتفاق می‌افتند و هر حمله می‌تواند از چند ساعت تا چند روز طول بکشد و برای بسیاری از افراد بروز این احتلال، یک وضعیت مادام‌العمر است.

دلایل بروز میگرن به‌طور کامل قابل تشخیص نیست و اغلب در کسانی که مبتلا به برخی بیماری‌های زمینه‌ای مانند افسردگی و صرع هستند، شایع‌تر است.

استرس و اضطراب، اختلال خواب، تغییرات هورمونی، حذف وعده‌های غذایی، کم‌آبی بدن، برخی غذاها و داروها، نورهای روشن و صدای بلند می‌توانند محرک‌های میگرن باشند.

درمان سردردهای میگرنی

درمان این بیماری به عوامل مختلفی بستگی دارد که می‌تواند با توجه به شدت علائم، تعداد دفعات بروز آنها و اینکه آیا فرد حالت تهوع و استفراغ را تجربه می‌کند یا خیر، متفاوت باشد.

پس در صورتی که به‌دنبال کاهش علائم آزاردهنده باشید موارد زیر به شما کمک می‌کند:

• • داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
• • تریپتان‌ها مانند سوماتریپتان که نیاز به نسخه دارد
• • داروهای ضداستفراغ مانند متوکلوپرامید
• • تکنیک‌های تحریک عصبی

یک فرد همچنین می‌تواند با استفاده از استراحت در مکانی تاریک و ساکت، قراردادن کیسه یخ یا پارچه سرد روی پیشانی و مصرف آب آشامیدنی به‌اندازه کافی، حملات را کاهش دهد.

در مواردی اگر فرد بیش از 15 روز چنین وضعیتی داشته باشد یا اگر علائم حداقل 8 روز در ماه و برای 3 ماه متوالی رخ دهد، گزینه‌های دارویی برای درمان عبارت‌اند از:

• • توپیرامات (توپاماکس)
• • پروپرانولول
• • آمی‌تریپتیلین

سردرد ناشی از فعالیت

یکی دیگر از انواع سردرد بر اثر انجام فعالیت‌هایی مانند دویدن، پریدن، ورزش سنگین و حملات سرفه و عطسه ایجاد می‌شود که در واقع با افزایش جریان خون در جمجمه امکان بروز سردرد در چنین وضعیتی وجود دارد.

این نوع سردردها معمولاً بسیار کوتاه‌مدت هستند اما گاهی تا 2 روز طول می‌کشند و برای درمان سردرد ناشی از فعالیت، استفاده از بتابلوکرها مانند پروپانولول و ایندومتاسین مفید واقع می‌شود.

سردرد خوشه‌ای

سردردهای خوشه‌ای از انواع سردرد شدید و عودکننده هستند که معمولاً مردان را در مقایسه با زنان بیشتر تحت تاثیر قرار می‌دهد.

افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند به‌طور معمول سوزش یا درد شدید در پشت یا اطراف چشم را تجربه می‌کنند و علائم دیگر می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• • قرمزشدن و آبریزش چشم
• • تورم پلک
• • احتقان یا آبریزش بینی
• • حساسیت به نور و صدا
• • بی‌قراری

سردردهای خوشه‌ای معمولاً به‌طور ناگهانی و بدون هشدار ظاهر می‌شوند و بین 15 دقیقه تا 3 ساعت طول می‌کشند و افراد امکان دارد تا 8 حمله را در روز تجربه کنند.

علت سردردهای خوشه‌ای نامشخص بوده اما احتمال بروز آنها در افراد سیگاری بیشتر است، هدف از درمان نیز کاهش شدت درد و دفعات حمله خواهد بود.

سردرد کافئینی

کافئین بر جریان خون در مغز شما تاثیر می‌گذارد و مصرف بیش از حد آن می‌تواند باعث سردرد شود، از همین رو به‌عنوان یکی از انواع سردرد به‌شمار می‌رود.

زمانی که عادت دارید هر روز مغز خود را در معرض مقدار مشخصی کافئین قرار دهید، در صورتی که مصرف آن را قطع کنید ممکن است دچار سردرد شوید.

سردرد فشار خون بالا

فشار خون بالا و سردرد نیز رابطه مستقیمی با هم دارند، این نوع سردرد یک علامت اورژانسی محسوب می‌شود و زمانی اتفاق می‌افتد که فشار خون شما به‌طور خطرناکی بالا می‌رود.

درد ناشی از فشار خون معمولاً در هر دو طرف سر شما رخ می‌دهد و با انجام هر فعالیتی نیز بدتر می‌شود که در اغلب موارد دارای حالت ضربانی است.

سردرد برگشتی

اختلالی با عنوان برگشتی، که به نام سردرد با مصرف بیش از حد دارو نیز شناخته می‌شود، می‌تواند احساس درد بسیار شدیدی را مانند حالت میگرن برای شما ایجاد کند.

اگر به‌طور مکرر از مسکن‌های بدون نسخه استفاده می‌کنید، ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به این نوع بیماری باشید، در واقع مصرف بیش از حد از این داروها به جای کاهش درد منجر به سردرد بیشتر می‌شود.

احتمال بروز سردردهای برگشتی در هر زمانی که مسکن‌های بدون نسخه بیش از 15 روز در ماه استفاده می‌شوند، افزایش پیدا می‌کند. این داروها عبارت‌اند از:

• • استامینوفن
• • ایبوپروفن
• • آسپرین
• • ناپروکسن

سردرد هورمونی

زنان معمولاً سردردهایی را تجربه می‌کنند که با نوسانات هورمونی مرتبط است، قاعدگی، استفاده از قرص‌های ضدبارداری و بارداری همگی بر سطح استروژن تاثیر می‌گذارند که می‌تواند عامل سردرد باشد.

سردردهایی که به‌طور خاص با چرخه قاعدگی مرتبط هستند به‌عنوان میگرن قاعدگی نیز شناخته می‌شوند. این اختلال می‌تواند قبل یا بعد از پریود و حتی در زمان تخمک‌گذاری نیز اتفاق بیفتد.

انواع سردرد می‌تواند شامل خوشه‌ای، میگرنی، بر اثر فعالیت، تغییر هورمونی و بسیار از موارد دیگر باشد که برای تشخیص آنها باید از پزشک کمک بگیرید.

البته در یک دسته‌بندی کلی این اختلال را در 2 گروه اولیه و ثانویه قرار می‌دهند که سردردهایی از نوع اولیه خود به‌عنوان یک بیماری شناخته می‌شوند اما نمونه‌های ثانویه علت زمینه‌ای دیگری دارند.