با توجه به درهم تنیدگی اینترنت و به ویژه شبکه های اجتماعی و ماهواره ها با بافت زندگی خصوصی و اجتماعی اکثریت مردم، فرصت های کنونی و آینده در این زمینه بسیار ارزشمند شده و به همان نسبت فعلی و تهدیدات آینده بسیار خطرناک شده اند.
بدون شک دستیابی به هدف ارزشمند «استفاده حداکثری» از خروجی تحولات حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات و مهار «آفات چالش برانگیز» آن از توان یک یا چند نهاد و حتی یک یا چند کشور خارج است. در واقع ماهیت و ماهیت حوزه «ICT» به گونه‌ای است که بدون گسترش همکاری‌های بین‌المللی و مشارکت با شرکت‌ها و دولت‌های پیشرو چندملیتی، توسعه این بخش تقریباً غیرممکن است. به همین دلیل، شکل‌گیری و تقویت توافق‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در این زمینه به یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر تبدیل شده است و به همین دلیل تعاملات ارتباطی و فناوری جایگاهی کلیدی در ساختارهای نظری و اجرایی دیپلماسی دیپلماسی دولت‌های تیزبین به خود اختصاص داده است. تا جایی که کمتر دولتی عملگرا می توان یافت که «دیپلماسی فناوری» را در اولویت های اصلی خود قرار نداده باشد.
فلسفه شکل‌گیری دیپلماسی فناوری بر سه پایه اصلی استوار است: 1) تحولات دیجیتال و توزیع مجدد قدرت در روابط بین‌الملل، 2) ظهور انواع جدید چالش‌ها و درگیری‌ها، و 3) تقویت حکمرانی دیجیتالی کشورها. که بیش از 50 موضوع و چالش حیاتی در روابط بین الملل و حاکمیت دیجیتال را پوشش می دهد. برخی از برجسته ترین این چالش ها عبارتند از:
چالش های حاکمیت سایبری
مداخلات برخی دولت ها در امور اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی سایر کشورها از طریق تولید گسترده اطلاعات نادرست، تئوری های توطئه، رادیکال سازی آنلاین و انتشار اخبار جعلی در بستر شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها، تا حملات هکری و ساخت سلاح های سایبری مانند استاکس نت و…
ظهور پدیده ارائه دهندگان اینترنت فرامرزی و ماهواره ای از شرق تا غرب جهان
رفع تداخل فرکانسی و تعیین برخی استانداردهای بین المللی جدید در زمینه ارتباطات
گسترش سریع هوش مصنوعی و چالش های جهانی آن
افزایش فروشندگان و ارائه دهندگان خدمات و محصولات خارج از مرزهای سنتی کشورها در بستر فضای مجازی
حمایت از رشد و توسعه بین المللی شرکت های خصوصی در عرصه دیجیتال
افزایش مستمر انواع ارزهای رمزپایه و رمزارزها
چالش های امنیت سایبری، حریم خصوصی، حل وابستگی های سایبری و تقویت قدرت بومی کشورها
این چالش ها تهدیدی فراگیر برای تمامی کشورهای فعال در عرصه ارتباطات و تعاملات فناوری محسوب می شود و واقعیت تلخ این است که هیچ کشوری از گزند این چالش ها در امان نیست، هرچند شدت و ضعف آسیب پذیری آنها به دلایل مختلف متفاوت است. اما مایه تاسف این است که ایران عمدتاً به دلیل انگیزه سیاسی نامشروع و غیرقانونی برخی از کشورهای رقیب، هدف حملات سایبری هدفمند و گسترده و تحریم‌های متعدد فناوری در سطح کاربران و تحریم‌های غیرموجه کسب‌وکارهای خصوصی قرار گرفته است. و برخی نهادهای رسمی بر آن تحمیل شده است. بوده است
در عصر جهانی شدن، مشارکت در نهادهای بین‌المللی برای تعیین استانداردها در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات بسیار حائز اهمیت است، زیرا دولت‌هایی که استانداردها را تعیین می‌کنند، دستور کار سایر دولت‌ها را تعیین می‌کنند و به تدریج بر آنها مسلط خواهند شد. .
به همین دلیل جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر از طریق سازمان‌های بین‌المللی مانند اتحادیه بین‌المللی مخابرات و سازمان ملل متحد، توافق‌نامه‌های منطقه‌ای مانند شانگهای، بریکس و تعاملات دوجانبه با کشورهای مختلف از جمله چین، روسیه، کوبا و ونزوئلا را امضا کرده است. ، هم افزایی را با هدف ایجاد بستر دنبال می کند. گروهی است برای رفع اخلال و اقدامات غیرقانونی و اخلال های ناشی از اهداف سیاسی و تنگ کردن عرصه مانور فعالان فضای مجازی به منظور ایجاد فضای مجازی امن برای همه شهروندان و کسب و کارها.
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت چهاردهم در تلاش است تا با تلاش و برنامه ریزی اولویت های خود را با اولویت های شهروندان همسو کند و در عین حال در چارچوب سیاست های نظام، به عنوان پیشران در راستای تحقق رسالت خود عمل کند. «دیپلماسی فناوری»، از همان آغاز فعالیت رسمی خود. توجه ویژه ای به هم افزایی و همکاری با سایر کشورها در فهرست برترین برنامه های خود داشته است.
تیم تحرریه شبکه خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات
